แนวโน้มและทิศทางของเทคโนโลยีการศึกษาในอนาคต
เทคโนโลยีในปัจจุบันนี้เข้ามามีอิทธิพลต่อการใช้ชีวิตประจำวันของเราเป็นอย่างมาก เพราะเป็นสิ่งที่ช่วยส่งเสริมให้ชีวิตเราสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น ซึ่งหากเรามองย้อนไปจากอดีตจนถึงปัจจุบัน เทคโนโลยีนั้นมีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลงปรับปรุงอย่างรวดเร็ว คนในสังคมก็มีการปรับตัวเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลง คนทุกระดับอายุ เกือบทุกอาชีพ มีความต้องการสารสนเทศอยู่ตลอดเวลาใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อให้สามารถนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาเป็นเครื่องมือช่วยอำนวยความสะดวกในการ ดำเนินชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็น การประกอบธุรกิจ การศึกษาหาความรู้ การบริหารจัดการ การพักผ่อนและบันเทิง รวมทั้งการสร้างโอกาสใหม่ๆ ให้กับชีวิตของตนเอง และอีกประการหนึ่งที่เป็นสาเหตุที่ทำให้เทคโนโลยีเข้ามามีอิทธิพลต่อคนทุกระดับอายุ นั้น เป็นเพราะว่าราคาของเทคโนโลยีในปัจจุบันนั้นมีราคาถูกลงกว่าแต่ก่อนมาก ซึ่งในอดีต 20-30 ปี ที่ผ่านมา โทรทัศน์ หรือโทรศัพท์ นั้นมีราคาแพงแสนแพง กว่าจะได้มาครอบครองแต่ละเครื่องนั้นต้องใช้เงินซื้อเป็นจำนวนมาก แต่ในปัจจุบันสามารถหาซื้อได้ในราคาที่ถูกที่ทุกระดับรายได้สามารถซื้อและครอบครองเป็นเจ้าของได้
แนวโน้มเทคโนโลยีการศึกษาในอนาคต
เทคโนโลยีในปัจจุบันมีวิวัฒนาการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ทำให้มีวัสดุ อุปกรณ์ และเทคนิควิธีการใหม่ๆ เพื่อนำมาใช้ประโยชน์อย่างไม่มีขีดจำกัดในทุกวงการ เช่นเดียวกับวงการศึกษาที่นำเทคโนโลยีเหล่านี้มาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนการสอนและการบริหารจัดการ รวมถึงใช้ในการกำหนดแนวโน้มของการใช้เทคโนโลยีเพื่อความเปลี่ยนแปลงในอนาคตว่า ควรมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้างเพื่อให้มีการใช้เทคโนโลยีอย่างได้ผล ซึ่งในปัจจุบันได้มีการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการเรียนการสอนอย่างมากมาย อาทิ คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) ระบบ e-learning e- book ซึ่งสิ่งต่างๆเหล่านี้ล้วนเป็นสื่ออิเลกโทรนิกส์ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนการสอน ที่ถูกสร้างและพัฒนาขึ้นอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นขอแสดงความคิดเห็นถึงแนวโน้มและทิศทางของเทคโนโลยีการศึกษาในอนาคต ไว้ดังนี้คือ
1. เทคโนโลยีการศึกษาในอนาคตจะถูกออกแบบเพื่อผู้เรียนรายบุคคลมากขึ้น (Individual learning) ดังที่ พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2551 มาตรา 22 ได้ระบุไว้อย่างชัดเจนว่า “การจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด การบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ” และการที่ผู้เรียนจะสามารถพัฒนาได้อย่างเต็มที่ ประการหนึ่งก็ต้องจัดการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับความต้องการเฉพาะตัวบุคคล เพราะแต่ละบุคคลมีความแตกต่างกัน ดังนั้นการจัดการเรียนการสอนในอนาคตก็จะเน้นผู้เรียนรายบุคคลเป็นหลักและเทคโนโลยีการศึกษาที่จะเข้ามามีบทบาทสำคัญในอนาคตก็ถูกออกแบบเพื่อบุคคลมากขึ้น
2. เป็นเทคโนโลยีการศึกษาที่เสมือนจริงมากขึ้น หรือที่เรียกว่าระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) ปัญญาประดิษฐ์เป็นศาสตร์แขนงหนึ่งของวิทยาศาสตร์ คอมพิวเตอร์ ที่เกี่ยวข้องกับวิธีการทำให้คอมพิวเตอร์มีความสามารถคล้ายมนุษย์หรือเลียนแบบพฤติกรรมมนุษย์ โดยเฉพาะความสามารถในการคิดแก้ปัญหาและให้เหตุผลเหมือนมนุษย์ ซึ่งในปัจจุบันนี้ ระบบ AI ได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง การจัดการเรียนการสอนในอนาคตในรายวิชาที่เป็นวิชาที่เกี่ยวข้องกับการใช้เหตุผล และการแก้ปัญหา อาทิ วิชาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ อาจจะถูกสอนโดยหุ่นยนต์ที่ใช้ระบบปัญญาประดิษฐ์
3. การเปลี่ยนแปลงสื่อสิ่งพิมพ์ (Printing media) โดยเฉพาะตำราเรียนจะมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอทั้งด้านเนื้อหาวิชาที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว ลักษณะรูปเล่มและองค์ประกอบต่าง ๆ ที่สำคัญของหนังสือจะเปลี่ยนไปเพื่อสนองตอบต่อความต้องการของนักเรียน จนในที่สุดจะเป็นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (Electronic books)
4. คอมพิวเตอร์ เป็นอุปกรณ์หลักในการเรียนการสอน ในปัจจุบันคอมพิวเตอร์ได้เข้ามามีบทบาทต่อการจัดการเรียนการสอนเป็นอย่างมาก ทั้งใช้เป็นสื่อการเรียนการสอน และใช้สร้างสื่อการเรียนการสอนต่างๆ ดังนั้นการจัดการเรียนการสอนในอนาคตก็จะเน้นจัดการเรียนการสอนผ่านระบบคอมพิวเตอร์มากยิ่งขึ้น
สรุป
แนวโน้มและทิศทางของเทคโนโลยีการศึกษาในอนาคตจะต้องพึ่งพาและอาศัยเทคโนโลยีเพื่อช่วยเป็นสื่อในการจัดการศึกษาเพิ่มมากขึ้น และเทคโนโลยีการศึกษาก็จะเน้นความเป็นปัจเจกคนมากขึ้น รวมถึงการใช้การศึกษาที่เสมือนจริงมาช่วยในการจัดการเรียนการสอน และถึงแม้ว่าเทคโนโลยีจะมีบทบาทมากขึ้นเพียงใด แต่ก็อาจจะไม่สามารถเข้ามาแทนมนุษย์ได้ทั้งหมด แต่อาจจะเป็นไปในลักษณะที่คนใช้เทคโนโลยีเป็นจะเข้ามามีบทบาทแทนคนที่ใช้เทคโนโลยีไม่เป็น ดังนั้นเราจึงควรที่จะพัฒนาตนเองให้ทันต่อเทคโนโลยีต่างๆ เหล่านั้น
ผู้จัดทำและเรียบเรียง นายนิมิต จันทุดม
อ้างอิงจาก
